เคยสังเกตไหมครับกับเรื่องราวของต้นไม้ของเราแน่นอนว่าเรากำลังพูดถึงต้นไม้ที่มีชื่อว่าแคคตัส เป็นสายพันธุ์ที่ถูกเรียกในบ้านเราอีกชื่อหนึ่งว่าต้นกระบองเพชร ซึ่งต้นแคคตัสก็ถือได้ว่าเป็นต้นไม้ที่มีความแข็งแรงและสามารถเจริญเติบโตได้อย่างดีในทุกพื้นที่และทุกสถานการณ์ โดยสิ่งแรกที่คือทนต่อสภาพอากาศในบ้านเรา เพราะต้นไม้สายพันธุ์นี้อยู่ในพื้นที่ที่แห้งแล้งและร้อนกว่าอย่างทะเลทรายมาก่อน แม้ในปัจจุบันต้นไม้เหล่านี้จะถูกนำมาเลี้ยงในเมืองและมีการเปลี่ยนแปลงทางด้านลักษณะพันธุกรรมไปบ้าง แต่ต้นแคคตัสก็ยังคงมีลักษณะที่ไม่ชอบน้ำอยู่เหมือนเดิม แม้ต้นไม้สายพันธุ์นี้จะขาดน้ำเป็นสัปดาห์ก็จะไม่ตาย และได้น้ำในปริมาณที่พอเพียงแม้จะผ่านไปหลายสัปดาห์ก็สามารถฟื้นตัวได้อย่างรวดเร็ว แต่กลับกันต้นไม้สายพันธุ์นี้มักจะเกิดโรคได้ง่าย และโอกาสที่จะตายเพราะโรคร้ายก็มีมากกว่าการขาดน้ำเสียอีก ทำให้วันนี้ผมจะมาพูดถึงหนึ่งในเรื่องที่น่าสนใจครับคือปัญหาของต้นแคนตัสว่าแท้จริงแล้วต้นไม้สายพันธุ์นี้ทำไมถึงชอบเป็นโรค และตายลงมากกว่าการขาดน้ำ ซึ่งแน่นอนว่าทั้งหมดนี้มีที่มาและสาเหตุสำคัญครับที่ใครหลายคนเมื่อรู้แล้วอาจจะเป็นเรื่องใกล้ตัวกว่าที่คุณคิดไว้ โดยเรื่องเหล่านี้เราสามารถแบ่งแยกได้ออกเป็น 3 ส่วนด้วยกัน ซึ่งทั้งสามส่วนนี้ก็จะทำให้เรานั้นได้รู้จักต้นไม้และเข้าใจมากขึ้น ฉะนั้นแล้ววันนี้ผมจะพาทุกคนไปดูว่าปัจจัยหลักที่ทำให้ต้นไม้เกิดโรคและตายลงนั้นมีอะไรบ้างที่ผมเชื่อว่าคุณจะไม่พลาด ถ้าคุณอ่านเนื้อหานี้จบใน 3 เรื่องหลักใกล้ตัว ที่ทำให้แคคตัสเกิดโรค
สาเหตุที่หนึ่งมาจากภูมิต้านทานของสภาพอากาศ
ต้องยอมรับเรื่องหนึ่งครับสำหรับใครที่ปลูกต้นแคคตัส สิ่งที่คุณจะต้องเจอและผมก็เชื่อว่าคุณจะปฏิเสธไม่ได้เลยคือเรื่องของอาการเหี่ยวเฉาของต้นไม้ที่เกิดจากสภาพอากาศที่ไม่คุ้นชิน แม้ต้นแคคสตัสจะทนต่อสภาพอากาศมากแค่ไหนแต่สิ่งที่ต้องระวังคือต้นไม้ทุกต้นไม่ได้แข็งแรงเหมือนกันร้อยเปอร์เซ็นต์ ดังนั้นในทุกๆ การเปลี่ยนแปลงไม่ว่าจะเป็นสถานที่สภาพอากาศหรือแม้แต่การเติบโตตามช่วงวัย สิ่งที่คุณต้องคำนึงถึงมากที่สุดเลยคือเรื่องของการเตรียมสภาพอากาศโดยรอบให้พร้อมมากที่สุด อย่างที่เราเคยพูดไปในหลายๆ บทความครับ ว่าต้นไม้จะมีลักษณะตามช่วงวัยที่ต้องการสภาพอากาศแตกต่างกัน หากเราย้ายต้นไม้ในทันทีโดยที่ไม่ดูต้นไม้ให้ดีเสียก่อนว่าพร้อมหรือไม่ต้นไม้ก็อาจจะตายลงได้ หรือหากต้นไม้อ่อนแอมากการย้ายไปยังสภาพอากาศที่เปลี่ยนไปก็ส่งผลต่อต้นไม้ได้แน่นอน ต่อมาที่จะเกิดขึ้นเมื่อต้นไม้อ่อนแอลงจากการเปลี่ยนสภาพอากาศคือการติดเชื้อนั่นเอง เพราะต้นไม้ไม่มีภูมิต้านทาน ก็จะทำให้ต้นไม้นั้นตายลงได้ ซึ่งสิ่งนี้เองก็อาจนำไปสู่การเกิดโรคแพร่กระจายกับต้นไม้ต้นอื่นๆ ด้วยเช่นกัน
ต้นไม้ติดเชื้อในราก
แคคตัสคือต้นไม้ที่มีปัญหากับน้ำมากที่สุดครับ น้ำคือสิ่งสำคัญมากและมักจะตามมาด้วยการเกิดโรคหากน้ำนั้นถูกให้ในปริมาณที่ไม่พอดี ซึ่งน้ำส่งผลต่อรากเป็นสำคัญ โดยโรคที่จะเกิดขึ้นคือโรครากเน่า ซึ่งโรครากเน่านี้เองก็ถือได้ว่าเป็นโรคที่น่ากลัวชนิดหนึ่ง การที่โรคนี้มันจะทำให้ต้นไม้เสียในส่วนของการดูดซึมอาหารจากพื้นดิน ซึ่งเป็นจุดเดียวที่ต้นไม้จะใช้ในการดำรงชีวิต และเมื่อส่วนนี้มีปัญหาก็จะส่งผลต่อลำต้นต้นไม้ทุกส่วน ซึ่งนี่เองเป็นสิ่งสำคัญนะครับที่คุณจะต้องดูแล แต่ต้องดูปัจจัยก่อนว่าอะไรบ้างที่ทำให้ต้นไม้ติดเชื้อในรากได้ สิ่งแรกเลยครับที่คุณต้องดูคือเรื่องของสภาพอากาศและน้ำฝน หากเราให้น้ำมากเกินไป หรือเราปล่อยให้ต้นไม้โดนน้ำโดยไม่มีการควบคุมใดๆ เลย ก็จะส่งผลให้โอกาสที่จะเกิดโรครากเน่าได้จากการสะสมของน้ำ เพราะอยากจะรู้กันดีว่าต้นไม้ไม่ได้ชอบน้ำขนาดนั้นโดยเฉพาะกับแคคตัส ที่เรากำลังพูดถึงกันอยู่นี้ แต่อีกหนึ่งสิ่งที่ห้ามมองข้ามเช่นกันคือเรื่องของการระบายของเนื้อดิน ดินที่ดีควรเป็นดินที่ร่วนและสามารถระบายน้ำได้ดีไม่กักเก็บน้ำมากเกินไปซึ่งจะส่งผลให้ต้นไม้นั้นไม่สามารถระบายน้ำออกได้ โดยน้ำควรถูกนำออกไปจากพื้นที่มากที่สุด ยิ่งน้ำสามารถระบายได้ดีมากเท่าไหร่ ก็จะยิ่งทำให้ต้นไม้นั้นลดโอกาสการติดโรคนี้ได้มากเท่านั้น
เชื้อโรคต่างๆ ที่เราไม่สามารถควบคุมได้เลย
หนึ่งในสิ่งสำคัญที่คุณต้องสังเกตก่อนจะนำต้นไม้เข้าไปอยู่ร่วมกันคือคุณต้องดูให้ออกว่าต้นแคคตัส มีการติดโรคอยู่หรือไม่ ซึ่งโรคต้นแคคตัสนี้ถือได้ว่าเป็นโรคที่ส่วนใหญ่แล้วมาจากการแพร่กระจายของเชื้อและปรสิตต่างๆ โดยส่วนมากมักจะแพร่กระจายได้ง่ายเมื่ออยู่ในพื้นที่เดียวกันเช่นโรงเรือน หนึ่งพื้นที่ปลูกในโซนเดียวกัน เพราะหากเชื้อเหล่านี้แพร่กระจายเชื้อโรคบางชนิดก็อาจจะมีการกระโดดข้ามต้นหรือมีการขยายไปติดต้นข้างๆ ได้ ซึ่งนั่นเป็นสาเหตุสำคัญนะครับที่ทำให้ต้นไม้ของเรานั้นติดโรค ดังนั้นแล้วสิ่งที่คุณควรทำมากที่สุดคือการสำรวจรอบบริเวณว่าไม่มีเชื้อโรคหรืออันตรายต่อต้นไม้ที่จะนำเข้าไปไม่แน่นอนหรือไม่ และถ้าหากว่ามีต้นไม้ที่มีความผิดปกติให้รีบแยกต้นไม้เหล่านั้นออกทันที
เป็นอย่างไรกันบ้างครับกับ 3 เรื่องหลักใกล้ตัว ที่ทำให้แคคตัสเกิดโรค ซึ่งถือได้ว่ามีความน่าสนใจอย่างมากเลยครับสำหรับใครก็ตามที่กำลังอยากเลี้ยงแคคตัสหรือกำลังเจอปัญหาเชื้อโรคอยู่ในตอนนี้ คุณอาจแก้เบื้องต้นได้ง่ายที่สุดคือการนำต้นไม้ที่ติดเชื้อออกไปแยกพื้นที่เพื่อลดการติดและแพร่กระจาย ในกรณีที่คุณไม่สามารถควบคุมปัจจัยต่างๆ ที่เราพูดถึงได้แล้ว และแน่นอนครับว่าหากต้นไม้นั้นไม่สามารถยื้อชีวิตได้คุณอาจจะต้องทำใจและเลือกที่จะดูแลต้นไม้ที่เหลืออยู่ครับผม
